Özgürleşmiş Batı Yahudileri, kendi varlıklarının devamının yeryüzündeki tüm Yahudilerin özgür olmasına bağlı olduğunu anladıkları an, harekete geçme vakti gelmişti. Başta Doğu Yahudileri olmak üzere tüm Yahudiler tek çatı altına toplanıp, yenilenip, özgürleşeceklerdi. Tıpkı kendileri gibi, “Dünya Yahudi Birliği” (Alliance Israelite Universelle).

Özellikle Doğu Yahudilerini Batılılaştırma yolunda önemli çalışmalar yapan AIU, en fazla okulu Osmanlı Devleti topraklarında açmış ve önemli sayıda Yahudi’nin bulunduğu İstanbul’a ayrı bir önem vermiştir. Alliance okulları, getirdiği modern eğitim sistemi ile geleneksel eğitim sistemini değiştirmiş ve Yahudi cemaati içerisinde yeni bir toplumsal sınıf yaratmıştır. Alliance’ın etkisi sadece Yahudi toplumuyla sınırlı kalmamış, Türk toplumu ve Türk eğitim sistemi de Alliance’dan ve Alliance’ın eğitim ideolojisinden etkilenmiştir.

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ

KISALTMALAR  

GİRİŞ  

BİRİNCİ BÖLÜM

İSTANBUL YAHUDİLERİNİN SOSYO-KÜLTÜREL VE

EĞİTİM HAYATLARINA GENEL BAKIŞ

1.1. Yahudilerin Toplumsal ve Kültürel Hayatı  

1.1.1. İstanbul’a Yerleşmeleri 

1.1.2. 15.Yüzyıldan 18. Yüzyıla Dek Toplumsal ve Kültürel Hayat  

1.1.3. 19. Yüzyılda Yahudiler  

1.2. Geleneksel Yahudi Eğitim Anlayışı ve Yeni Okulların Kurulması  

1.2.1. Geleneksel Yahudi Eğitim Sistemi  

1.2.2. Modern Okulların Kurulması  

1.2.3. Yahudi Halkın ve Hahamların Modern Okullara Yaklaşımları  

İKİNCİ BÖLÜM

19. YÜZYILDA İSTANBUL’DA AÇILAN

ALLIANCE ISRAELITE UNIVERSELLE OKULLARI

2.1. Alliance Israélite Universelle’in Kuruluşu ve Faaliyetleri  

2.1.1. Alliance Israélite Universelle’in Kuruluşunu Hazırlayan Sebepler  

2.1.2. Alliance Israélite Universelle’in Kuruluşu ve Amaçları  

2.1.3. Alliance Israélite Universelle Üyeliğine Kabul  

2.1.4. Alliance Israélite Universelle’in Eğitim Politikası ve Açılan Okullar  

2.1.5. Alliance Israélite Universelle İstanbul Bölge Komitesi’nin Kurulması ve Faaliyetleri 

2.2. İstanbul’da Açılan Alliance Israélite Universelle Okulları  

2.2.1. Hirsch’in Katkıları ve Okulların Kurulma Süreci  

2.2.2. Açılan Okullar  

2.2.2.1. Dağhamamı Alliance Israélite Universelle Erkek Okulu  

2.2.2.2. Dağhamamı Alliance Israélite Universelle Kız Okulu  

2.2.2.3. Balat Alliance Israélite Universelle Erkek Okulu  

2.2.2.4. Balat Alliance Israélite Universelle Kız Okulu  

2.2.2.5. Kuzguncuk Alliance Israélite Universelle Erkek Okulu  

2.2.2.6. Kuzguncuk Alliance Israélite Universelle Kız Okulu  

2.2.2.7. Hasköy Alliance Israélite Universelle Erkek Okulu  

2.2.2.8. Hasköy Alliance Israélite Universelle Kız Okulu  

2.2.2.9. Galata Alliance Israélite Universelle Erkek Okulu  

2.2.2.10. Galata Alliance Israélite Universelle Kız Okulu  

2.2.2.11. Galata Goldschmidt Okulu (Aşkenaz Yahudileri Karma Okulu)

2.2.2.12. Ortaköy Alliance Israélite Universelle Erkek Okulu  

2.2.2.13. Ortaköy Alliance Israélite Universelle Kız Okulu  

2.3. Okulların Gelir-Giderleri  

2.4. Okulların Öğretmen Kadrosu  

2.4.1. Öğretmenlerin Temini  

2.4.2. Müdür ve Öğretmenlerin Teşkilattaki Yeri  

2.5. Okullarda Eğitim-Öğretim  

2.5.1. Müfredat programı  

2.5.2. Öğretim Dili  

2.5.3. Okullardaki Eğitim Çeşitliliği  

2.5.3.1. Mesleki Eğitim ve Çıraklık Sistemi 

2.5.3.2. Tarımsal Eğitim  

2.5.3.3. Eğitimin Programının Sonuçları  

2.5.4. Okullardaki Öğrenciler ve Eğitim Süreçleri  

2.5.4.1. Sayıları  

2.5.4.2. Sosyo-Ekonomik Durumları ve Eğitim Sonrası Süreçleri  

2.6. Hayim Nahum’un İstanbul Alliance Israélite Universelle Okullarındaki Rolü  

2.7. Alliance Israélite Universelle İstanbul Bölge Komitesi’nin Diğer

Faaliyetleri  

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İSTANBUL ALLIANCE ISRAELITE UNIVERSELLE

OKULLARININ YAHUDİ TOPLUMUNA ETKİSİ

3.1. Yerli Halkın ve Hahamların Alliance Israélite Universelle Okullarına

Yaklaşımları  

3.2. Geleneksel Okulların Alliance Israélite Universelle Okulları

Karşısındaki Durumu 

3.3. Alliance Israélite Universelle Okullarının Yahudi ve Türk Toplumuna Etkileri 

3.3.1. Alliance Israélite Universelle Okullarının Yahudi Toplumunda

Yarattığı Sosyal Etki 

3.3.2. Alliance Israélite Universelle Okullarının Türk Toplumuna Etkisi 173

SONUÇ 

KAYNAKÇA